استاندارد ایران در جایگاه نخست منطقه قرار دارد

به گزارش صدای اول، برنامه صف اول یکشنبه شب شبکه خبر با حضور مهدی اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد ایران به بررسی موضوع عملکرد سازمان ملی استاندارد در تقویت و توسعه نظام استاندارد کشور پرداخت.
سوال: رتبه‌ی کشور در نظام استاندارد سازی جهانی در دو سال گذشته صعود داشته و به رتبه‌ی بیستم رسیدیم درست است؟
اسلام پناه: بله

سوال: می‌فرمایید که با چه اتفاقاتی توانستیم به این رتبه برسیم؟
اسلام پناه: نظام استاندارد سازی جهانی نظامی است که ۱۶۸ کشور دنیا به عضویت آن درآمدند در پی سال‌های طولانی، کشور ما هم الحمدالله با یک مکانیزم‌های قوی و با یک بدنه‌ی کارشناسی خوبی به این عضویت پیوسته است به لطف الهی در دو سال گذشته طی دو مرحله صعود ما به رتبه‌ی بیستم ارتقاء پیدا کردیم، این رتبه در آسیا پنجم هست، مستحضر هستید در آسیا ما رقبای جدی و مطرحی داریم من جمله چین که چین در دنیا رتبه‌ی دوم را دارد در آسیا رتبه‌ی اول را دارد، بعد ژاپن هست و بعد کره جنوبی و بعد هم کشور هند و بعد جمهوری اسلامی، در منطقه رتبه اول را داریم با فاصله معناداری با رقبای جدی که در منطقه داریم، قرار داریم. من اعتقادم این است که ما اگر این فشار‌های بین المللی را نداشتیم حتما جزو ده کشور اول دنیا بودیم این باور قطعی من است به جهت این که جمهوری اسلامی یک نظام استاندارد صدساله دارد، خودش یک تمدنی دارد این نظام و کادر خوبی دارد، سیستم خوبی دارد، ساز و کار خوبی دارد، لذا در تلاش هستیم و، اما در نظر گرفتن این فشار‌ها هم بالاخره نمی‌شود بی اعتنا از کنار آن عبور کرد، این فشار‌ها بوده و هست.

سوال: امسال در دو نوبت جلسه شورای عالی استاندارد برگزار شد نشان می‌دهد که بالاخره دولت هم یک اهتمام ویژه‌ای دارد برای این موضوع، مصوبات این جلسات چه چیز‌هایی بوده و چقدر از آن اجرایی شده است؟
اسلام پناه: شاید بشود گفت از اهم این مصوبات عمل به تکلیف قانون هوای پاک توسط سازمان ملی استاندارد بوده است، سازمان ملی استاندارد امروز شاید بشود گفت تنها دستگاهی که نمره‌ی مطلوب و قابل قبول صد در صدی در اجرای قانون هوای پاک داشته است.

سوال: کدام بخش آن بر عهده‌ی شما بوده است؟
اسلام پناه: ۶ بند اصلی قانون بر عهده ما بوده است که ما به کمک همین شورای عالی که فرمودید اهمیت آن را دولت درک کرده و در اولویت قرار داده است، ما توانستیم مصوبات را بیاوریم، تصویب کنیم و ببریم اجرا کنیم.

سوال: بعنوان مثال چند مورد آن را می‌فرمایید؟
اسلام پناه: بعنوان مثال کاتالیست یا فرض کنید کالیبره بودن جایگاه‌های سوخت در معاینه‌های فنی یا خود استاندارد سازی نفت گاز، نفت کوره، این‌ها نبود این‌ها همه مسائل بر زمین مانده بود، قانون هوای پاک سال ۹۶ تصویب شده بود، ما سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ مصوبات و تکالیف قانونی و صد در صد اجرا کردیم یعنی در واقع شما نگاه کنید ۵-۶ سال تکالیف بر زمین مانده، بهرحال این اهمیت شورای عالی استاندارد است که در این موضوع است یا در موارد دیگری مثل بحث کم فروشی، مصوبات خوبی را شورا به ما داد و دست ما را باز گذاشت، من یادم هست اواخر بهار ۱۴۰۱ بود از یک عدد کم فروشی ۴۱ و ۳۷ صدم درصد من یاد کردم. به کمک مصوباتی که اختیار به ما داد راجع به خالص فروشی در شورای عالی استاندارد و پیش بسته بندی و بسته بندی دست ما را باز گذاشت که ما ورود کنیم به مراکز تولید و مراکز عرضه؛ امروز که با جنابعالی صحبت می‌کنم این را در یک برنامه‌ی دیگر هم اشاره کردم، در آمار سه ماهه سوم زمستان ۱۴۰۲ کم فروشی به ۱۷ و ۸ دهم درصد کاهش پیدا کرده است.

سوال: در حوزه‌ی استاندارد و به ویژه در موضوع تولید خودرو و کیفیت و ایمنی خودرو‌ها، سال گذشته اقدامات خوبی انجام شد خیلی محکم و جدی شما مانع تولید برخی از خودرو‌ها شدید و این‌ها از رده خارج شدند و بعضی‌ها هم در آستانه‌ی خروج هستند، ممکن است بفرمایید که آخرین وضعیت چیست؟ چه خودرو‌هایی خارج شدند و آنهایی که در آستانه‌ی خروج هستند چیست و برنامه آتی شما در این حوزه چیست؟
اسلام پناه: تایید نوع خودروها، اصطلاحا در ادبیات فنی به آن می‌گویند تی‌ای دادن به خودرو‌ها، وظیفه سازمان ملی استاندارد است، دو سال گذشته تی ای‌ها را تایید نوع‌ها را به خودرو‌ها سه ساله می‌دادیم، من به محض ورود با توجه به شناختی که از حوزه‌ی صنعت داشتم این را متوقف کردم، دلیلی ندارد که ما مثلا یک تایید نوعی را یک تاییدیه‌ای را به یک واحد تولیدی بدهیم بگوییم شما سه سال برو ما ایستادیم این جا تا سه سال بعد دوباره بیا برای تمدید و این پذیرفتنی نیست ما این را به سه ماه تقلیل دادیم البته این‌ها در گفته و در کلام یک جمله است ولی دنیایی انواع فشار‌های سماعی و ارزی دارد. با این کار توانستیم منابع زنجیره را مدیریت کنیم یعنی این نظم پذیری را به خود واحد تولیدی بدهیم که آقا سورس شما اصلا کجاست ما هم بدانیم از کجا می‌آورید و چه کار می‌کنید؟ منصوبه ات چیست و غیر منصوبه ات چیست؟ زنجیره تامین شما مشخص بشود، نبود و مشخص نبود، به مرور به این رسیدیم که تعداد زیادی از این خودرو‌هایی که در این زنجیره‌ها توسط بعضی از تولید کننده‌ها تولید می‌شود، این‌ها خودرو‌هایی هستند که سرشار از عیوب پرتکرارند یعنی این گاهنامه‌های ارزیابی و عملکردی این‌ها را به ما دائم گزارش می‌کرد، بالاخره این خودرو در اختیار مردم قرار می‌گیرد، این حق الناس مردم گردن ما است، خانواده‌ی مردم، سرنشینان این خودرو هستند در ناوگان می‌چرخد، باید یک چارچوبی داشته باشد که ما اطمینان حاصل کنیم که آقا این خودرو حداقل اگر آپشنال نیست، اما حداقل‌ها را دارد. به این جمع بندی رسیدیم که تعدادی از خودرو‌های سواری را از مدار تولید خارج کنیم.

سوال: چه خودرو‌هایی بود؟
اسلام پناه: پژو ۴۰۵ بود، سمند بود، تیبا یک بود، تیبا دو بود.

سوال: این‌ها دیگر الان تولید نمی‌شوند؟
اسلام پناه: نه تولید نمی‌شوند، و حالا بعضی از خودرو‌ها هم که تیراژشان تیراژ پایینی بود این‌ها تی‌ای هایشان اصلا یک زمانی باطل می‌شود و یک زمانی می‌ماند مثلا ما در دو سال گذشته یک عدد دورقمی ابطال تعلیق و مجوز جدید را در تی‌ای خودرو داشتیم، چون می‌دانید که سبد وسیع است، آنچه که خیلی دیده می‌شود خودرو‌های پرتیراژ است، اما خودرو‌های کم تیراژ هم زیاد است، حالا از نوع سواری، تجاری، سنگین، خودرو‌های کار، آنچه که مردم با آن مواجه هستند خودرویی که مردم سوار می‌شوند همچنان نظارت جدی وجود دارد این نظارت هم در حوزه‌ی تولید وجود دارد هم در حوزه‌ی شرکت‌های بازرسی کنترل کننده این‌ها وجود دارد

بعضی شرکت‌ها ابطال شدن این‌ها شرکت‌هایی هستند که نظارت می‌کنند شرکت‌های گواهی کننده هستند. چون ما حرف مان برای این‌ها این بود که شما نظارت تان را باید قوی‌تر کنید، بدون مصالحه و مسامحه برخورد کنید با شرکت تولید کننده یا حتی شرکت‌های وارد کننده، چون بالاخره آن هم باید کنترل بشود نه به این جهت که این کنترل بخواهد بگوییم حالا این خودروی وارداتی از خودروی تولید داخل کیفیتش پایین‌تر است، نه، به این جهت که تمام ابزار تولیدی که در تاییدیه آمده باید باشد و چیزی از آن کم گذاشته نشود، چون بعضی‌ها می‌گویند آقا شما مجوز این را می‌دهید مجوز این را نمی‌دهید از این موج‌ها هم روی ما زیاد است، چون فرکانس است ما باید ایستادگی کنیم و از طرفی هم پا به دیوار ما بخورد و مقاومت پذیری و بهرحال دیواری کوتاه‌تر هم از سازمان ملی استاندارد وجود ندارد و همه می‌خواهند نکرده هایشان را پای سازمان بنویسند؛ لذا این همچنان ادامه دارد و در آینده هم همین است ..

سوال: یعنی الان می‌توانید احتمال بدهید که مثلا امسال چند خودروی دیگر ممکن است تولیدشان متوقف بشود؟ نوید را به مردم بدهید
اسلام پناه: اجازه بدهید من نوید توقف ندهم من امید اصلاح و بهبود و شکوفایی و این که تغییر رویه را بدهم به مردم.

سوال: پس من یک طور دیگر بپرسم، الان می‌توانیم بگوییم با وجود سازمان ملی استاندارد و این دقت و نظارت که شما از آن یاد می‌کنید، خودرو‌هایی که تولید می‌شود و ما سوار می‌شویم این‌ها دیگر استاندارد ایمنی روز دنیا را دارد.
اسلام پناه: تمام تلاش این نظام بر این است که آن حصول اطمینان را بکند، ما بحثمان این است که تولیدکننده باید مقررات فنی تولید را، مقررات فنی نهاد‌هایی که به تولید نظارت دارند، استاندارد‌های حتی داخلی خودش که متاسفانه ما گرفتار عارضه‌ای هستیم که بنگاههایمان به استاندارد‌های داخلی هم پایبند نیستند یعنی اصلا ندارند که به آن پایبند بشوند. یک کلافی است بالاخره پیچ در پیچ است و از طرفی هم یک زنجیره‌ی دیگری پشت شان دارند

سوال: آخر سوال این است که می‌گویند که آقای سازمان ملی استانداردی ملی هم هست که شما هم فرمودید سابقه یک سابقه‌ی تمدنی است صد و خورده‌ای سال سابقه دارد وقتی در کشور هست و حالا هم می‌گوییم خیلی با بضاعت نخبگانی که دارم با آن ظرفیت‌هایی که وجود دارد سفت و سخت هم هستم و تعارف هم نمی‌کنم، چرا باید همچنان وقتی راجع به خودرو صحبت می‌کنیم با، اما و اگر باشد یعنی خودرویی که الان دارد تولید می‌شود مجوز‌های شما را هم دارد، همچنان بگوییم که والا هنوز نمی‌توانیم بگوییم که این استاندارد روز دنیا را دارد نمی‌توانیم بگوییم با خیال راحت می‌شود سوار آن شد، چرا؟ شما کم کاری می‌کنید؟ آنها تمکین نمی‌کنند؟ زور شما به آنها نمی‌رسد؟ نمی‌دانم، بفرمایید ماجرا چیست؟
اسلام پناه: بازیگران زیادی این موضوع دارد، نه شما، همه‌ی مردم این پیچیدگی را می‌فهمند، بازیگران زیادی دارد شاید بیرونی‌ترین بازیگر در این منظومه ما باشیم.

سوال: بازیگر که این حوزه مافیا منظورتان است؟
اسلام پناه: بازیگران زیادی دارد ما یک ناظریم، مسئولیت کیفیت در وهله‌ی اول بعهده خود تولید کننده است، هر تولید کننده‌ای، این مسئولیت اول است، قانون هم این را حکم کرده است. بعد تولید کننده‌ها نوعا دستگاه‌های تخصصی دارند، یعنی وزارتخانه‌های تخصصی دارند که در واقع کار سیاستگذاری تولید را راهوری می‌کنند، سالیانه بر مبنای سند‌های میان مدت، کوتاه مدت، بعضا احیانا بلند مدت و ما هم در قالب شورای عالی استاندارد و سازمان ملی استاندارد این نظم پذیری و این رگولاتوری را انجام می‌دهیم، تمام تلاش مان این بود حداقل من در این برهه‌ای که هستم عرض می‌کنم، خط حقوق قانونی مردم را، حق الناس مردم را که برای ما خط قرمز است را از آن عبور نکنیم و شما می‌بینید بالاخره در این دور سازمان ملی استاندارد ضد و خورد‌های آن هم کم نیست یعنی مواجهه دارد، دلیل این مواجهه ایستادگی است، استاندارد‌های بین المللی دنیا، استاندارد‌های متعالی هستند من اگر الان بگویم که ما آنها را رعایت می‌کنیم بعد مصرف کننده‌ی ما دارد می‌گوید خب آقا من هم دارم این را مصرف می‌کنم اگر رعایت می‌کنید پس این چیست که من مصرف می‌کنم؟

حالا در هر حوزه‌ای، یعنی او بعدا من را شماطت می‌کند و می‌گوید که رئیس استاندارد کشور ما را ببینید این طور صحبت می‌کند و از من نمی‌پذیرد و من باید آنچه که شرط عقل و انصاف است رعایت کنم و راستگو باشم و بناست صدق داشته باشم، نمی‌توانم ادعا کنم در هر حوزه‌ای، حالا من راجع به صنعت خاصی صحبت نمی‌کنم، مقایسه می‌کنند مردم ما، ما الان نرخ کیفیت صنایع غذایی ما از نگاه مردم با شاخص‌هایی که ما سنجیدیم و این شاخص‌ها جزء شاخص‌های برتر دنیا است مقبولیت بالای ۷۵ درصد دارد، یعنی دارد با دنیا رقابت می‌کند، در صنایع غذایی همین است در صنایع دیگر همین است، بعضا این را مردم امتیاز دادند، اما ما در همین مشخصه نرخ رشد کیفیتی کار کاملا علمی و کارشناسی و بنیان دارد من می‌گویم کار بنیان اصطلاحا، همین را نگاه می‌کنید می‌بینید بعضی از صنایعی که عموما مورد گله مردم است این‌ها انتهای جدول هستند یعنی از آخر اول هستند پس قضاوت قضاوت درستی است، داده‌هایی که به ما رسیده همین است، تحلیل ما روی داده‌ها هم همین را نشان می‌دهد.

سوال: پس با همه‌ی این تفاسیر ما الان می‌توانیم رتبه‌ی ۱۰ دنیا باشیم؟
اسلام پناه: عرض کردم شدنی است، بله، ما می‌توانیم با امید و با شناخت ظرفیت‌های داخلی عرض می‌کنم ما می‌توانیم.
سوال: الان مثلا یک خودرو‌هایی مثل مثلا نیسان وانت زامیاد، که هنوز دارد تولید می‌شود درست است؟ این دیگر به نظرم خیلی مبرهن و آشکار است که این استانداردهایش با استاندارد‌های دنیا نیست.
اسلام پناه: علاقه‌ی تولید کننده به تولیدش خیلی زیاد است
سوال: ولی همچنان دارد تولید می‌شود و مهلتی هم از شما گرفتند ولی اتفاقی هم نیفتاده است.
اسلام پناه: هنوز در فرجه مهلت قانونی هستند.
سوال: مهلت شان چند سال است؟
اسلام پناه: از زمانی که ما آمدیم تقریبا تا شهریور ۱۴۰۳ فرصت دادیم هر چند ما در این فاصله‌ای که به اینها فرصت دادیم این خودرو اصلاح و بهبود‌هایی هم در آن شکل گرفته است یعنی این خودرو خودروی لزوما سه چهار سال پیش نیست پلتفرم خودرو و بن سازه‌ی خودرو یک بن سازه‌ی ۵۶-۵۷ ساله است و اصلا اصولا ما تا علاقه و چسبندگی به این بن سازه‌ها داریم بالاخره آنچه که شما سوال می‌کنید پاسخ آن هم روشن است ما روی این بن سازه‌ها داریم می‌گوییم که اصرار دارید که باز تولید کنید حداقل بیایید آن سال‌هایی که این مسائل و این استاندارد‌ها، چون استاندارد‌ها هم شناور است مستحضر باشید، وحی منزل نیست، به روز می‌شود، روزآمد می‌شود، رو به جلو است، ارتقاء پیدا می‌کند، ما بعضا با بعضی از این مجموعه‌ها باید با زبان ۵۰ سال پیش صحبت کنیم بعد هم سخت است زبان ۵۰ سال پیش را تکرار کردن، ولی اصرار دارند که، حالا اصرار از او، فشار از ما، بهرحال درگیر هستیم، داریم تلاش می‌کنیم که آنچه که بشود که هم از طرفی حق مصرف کننده ادا بشود هم تولید متوقف نشود.

سوال: من می‌گویم، نیسانی که حتی نمی‌توانیم رنگ آن را تغییر بدهیم چطوری می‌خواهیم …
اسلام پناه: دوستان که اصرار به این دارند که این رنگ آپشن آن است و این رنگ شناخته شده است. ما به این دوستان گفتیم آقا یک حرکتی یک اصلاح بهبودی روی این خودرو بزنید، گفتند که رنگ آن را عوض کنیم؟ حالا به شوخی می‌گفتند، گفتم حالا این را هم انجام بدهید باز فرجی است، گفتند نه این اصلا کل برندش به همین رنگش است. بالاخره می‌بینید که می‌آیند به دلایل مختلفی. داریم تلاش می‌کنیم، بپذیرید که از صحنه خارج کردن هر تغییری که می‌خواهید ایجاد کنید مقاومت می‌شود مقاومت در برابر تغییر شما باید ببرید به سمت این که جراحی، یک زمانی این جراحی باید سرپایی باشد، یک زمانی بستری نیاز دارد، بهرحال فشار دارد دیگر، خونریزی ایجاد می‌شود، در آخر زنده بماند نماند …

سوال: زنده بماند حرفی نیست خیلی وقت‌ها جراحی منجر به مرگ می‌شود. شما تا پایان ۱۴۰۲ بنا بود که هزار تا قطعه‌ی خودرو را استاندارد سازی کنید، این اتفاق افتاد؟
اسلام پناه: بله، ما وعده کرده بودیم و قول داده بودیم که تا پایان سال ۱۴۰۲ این کار را انجام می‌دهیم، مستحضر باشید ۵۶ قطعه استانداردسازی شد، این هدفگذاری که گفتم ما می‌توانیم با توجه به شناخت، بله، اتفاق افتاد. همین استاندارد سازی هم باز دوباره با ناملایمت‌هایی که شد اتفاق افتاد، همکاری نمی‌کردند بالاخره شما می‌خواهید استانداردسازی قطعه را بکنید با کمک چه کسی؟ استانداردسازی قطعه که بنا نیست که با کمک فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی اتفاق بیفتد، ولی این انجام شد، خبر آن هم اعلام شد و انشاالله پایش و کنترل هم خواهد شد، ریل گذاری باید کنار هم باشد، این ریل را می‌گذارید بعد آن واگن بیاید قرار بگیرد، بعد باید واگن بیاید حرکت کند و همه این‌ها باید با هماهنگی هم اتفاق بیفتد و ما همه این کار‌ها را انجام دادیم، یکی از اتفاقا تقدیر و تشکر‌هایی که نهاد‌ها و سازمان‌های متناظر ما دارند و در آنها بهت انگیز بود این که یک چنین کار بزرگی اتفاق افتاده بود همان سازمانی است که شما می‌فرمایید مردم این سازمان سازمان مردم است و استعداد خوبی دارد که میتواند استاندارد ۵۶ تا را به هزار تا در یک برنامه‌ی واقعا شبانه روزی ارتقاء بدهد و انجام شد و کار‌های بزرگتر هم امکان انجامش هست.

سوال: و در باره‌ی استاندارد پوشاک هم شما اقداماتی را انجام دادید، آیا محدود و مقطعی بود یا مداوم هست و ادامه دار است؟
اسلام پناه: یکی از مصوبات شورای عالی استاندارد همین استاندارد پوشاک‌های سلامت محور است، بالاخره من در سال‌های خیلی دور نفر اول صنعت بودم در حوزه‌ی پوشاک در حکمرانی دولتی، دهه ۸۰ و می‌دانم صنعت پوشاک، نساجی، چرم و کفش، رنجش چیست، مسائل آن چیست، تهدید آن چیست و فرصت آن کجاست، ما ورود نکردیم به کل آن صنعت، چون بهرحال متولی دارد، اما حرف مان این بود که آنچه که با سلامت مردم، مردم مثلا فرض کنید یک کودک دارد از یک پوشاکی می‌خواهد استفاده کند، ما باید اطمینان بخشی و نشانه گذاری، برچسب گذاری این پوشاک را که این پوشاک کجا تولید شده و جنس آن چیست؟ چون این پوشاک در مواجهه با پوست است و می‌تواند انواع بیماری‌ها و انواع مشکلات پوستی و سلامتی را ایجاد بکند، این حرکتی بود که با کار پژوهشی و با کار علمی در هسته‌های پژوهشی پژوهشگاه استاندارد سازمان رقم خورد و ابلاغ شد که وزارت صمت این را پیاده سازی کند که ما حداقل در این دو حوزه فعلا در گام اول پوشاک را نشانه گذاری و برچسب گذاری داشته باشیم که مصرف کننده ببیند چه چیزی می‌خرد و از چه بابتی پول می‌دهد و آن را با اطمینان خرید کند.

سوال: راجع به استاندارد نان اگر ممکن است بفرمایید که آیا استاندارد آرد کامل گندم یک استاندارد اجباری است الان همه باید رعایت بکنند؟
اسلام پناه: بله، یکی از اتفاقات خوبی که شکل گرفت، همین بحث موضوع آرد کامل و به همان نسبت نان حاصله از آرد کامل بود، ما در سال ۱۴۰۲ واقعا یک راه نرفته‌ای را رفتیم، خیلی مطالبه بود، که مثلا این آردی که ما می‌خوریم الان ذائقه‌ی مصرف کننده رفته بود به سمت شفاف شدن، روشن شدن، مثلا نان هر چه روشن‌تر باشد خوردنی‌تر است در حالی که این از جهات علمی و پزشکی و سلامتی این درست نیست، ما بردیم استاندارد‌ها را به سمت استاندارد ۱۰۳ و استاندارد‌های دیگر را در زنجیره‌ای از مزرعه تا سفره به سمت اصلاح و بهبود تجدید کردیم و این‌ها را اصلاح کردیم و امروز در استاندارد آرد شما استاندارد آرد کامل را دارید، من یکی دو روز پیش جلسه‌ای بود و گزارش می‌دادند که چه تعدادی از نانوایی‌های کشور پوشش آرد کامل را پیدا کردند، گزارش ۵ هزار نانوایی بود.

سوال: این ۵ هزار تا از بین چند نانوایی؟
اسلام پناه: در تراکنش مثلا استان‌های خراسان رضوی، استان مرکزی، استان قم، هرمزگان، اصفهان، گفتمان و فرهنگ سازی این که ما برویم به سمت آرد نان حاصل از آرد کامل به جهت مسائل سلامتی، به جهت مسائل گوارشی، به جهت این که مردم بسیاری از ریزمغذی‌های خودشان را از این فرآورده می‌گیرند، مستحضر باشید مصرف نان در کشور ما مصرف قابل توجهی است، نان برکتی است که مردم ما در سبد معیشت شان در طول تاریخ استفاده‌ی ویژه‌ای می‌کردند با خیلی از کشور‌های دیگر متفاوت است درصد درصد مهمی است، در همان درصد مهم بسیاری از ریزمغذی‌ها، پروتئین‌ها، املاح و موادی که برای بدن لازم بود را ما در استاندارد‌های آرد نان کامل قرار دادیم، این نبود. این خود استاندارد، حالا صرفا با استاندارد هم که شکل نمی‌گیرد، بردیم نان‌های سنتی را به سمت نان‌های مسطح، از نان‌های مسطح باز ادامه دادیم زنجیره را بردیم به سمت تغییر آیین کار‌های تولید، آیین کار‌های تولید باید تغییر کند، تمام این حرکات باید به نحوی رقم بخورد که قیمت فعلا تشویقی و اختیاری باشد یعنی مصرف کننده انتخاب بکند که الان چه نانی را خرید کند، که نتواند یک تلاطمی را، یک آشفتگی را خدایی نکرده بخواهد در بازار ایجاد بکند، این از آن کار‌هایی بود که تبدیل شد به یک گفتمان، یعنی در واقع اراده‌ی دولت بر این قرار گرفت که این کار را رقم بزند و همه‌ی دستگاه‌های مرتبط همدل و یکصدا.

خیلی دستگاه‌ها پای این قضیه آمدند؛ وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همراهی کرد، مجموعه‌های وابسته به این وزارتخانه‌ها همکاری کردند؛ سازمان‌ها و پژوهشگاه‌هایشان، خود وزارت کشور، استاندار‌ها پای این قضیه آمدند، بالأخره باید خود صدا و سیما علاقه نشان می‌دهد به این موضوع، چون نیاز به فرهنگ سازی دارد، این باید ترویج شود استفاده از این. این از کار‌های ارزشمندی بود که در سبد غذای مردم مؤثر است، برنامه ریزی داریم برای روغن‌ها و قند‌ها هم این را در آینده ببریم به سمت اصلاح که بتواند در موضوع زیستی تأثیر خود را بگذارد.
سؤال: و بعد در ادامه ممکن است اجباری شود؟
اسلام‌پناه: چه اجباری شود؟
سؤال: این که استفاده از آرد کامل برای تولید نان.
اسلام‌پناه: برمی‌گردد به اثر تقاضا، عرضه و تقاضا باید خودشان را بتوانند پوشش دهند، اگر تقاضا به نحوی باشد که غالب شود، که در آینده غالب نان‌های ما اعم از نان‌های مسطح، صنعتی و نان‌های حجیم و برود به این سمت.

سؤال: از مصوبات شورای عالی استاندارد ملی ایران تحت عنوان خدمات مشتریان و ضمانت لوازم خانگی انرژی‌بر برای تولید کنندگان لوازم خانگی است که اجباری می‌شود، آیین نامه خاصی باید برای آن نوشته شود و آیا شما نظارت دارید بر اجرای آن؟
اسلام‌پناه: هم استانداردش تصویب شد، هم آیین نامه اش نوشته و ابلاغ شد. در صحنه این راه وزارت صمت این کار را بر عهده دارد به عنوان وازتخانه تخصصی که به هر حال کار حوزه مربوطه را انجام می‌دهد. حسن نظارت را سازمان ملی استاندارد انجام می‌دهد، به جهت این که دستگاه‌های اجرایی کار دستشان است و ما نظارت می‌کنیم، آنهایی که انحرافی در این مسیر باشد را ما سعی می‌کنیم از آن جلوگیری کنیم.

سؤال: نکته‌ای مانده راجع به این لوازم خانگی انرژی‌بر بفرمایید؟
اسلام‌پناه: در رابطه با لوازم خانگی، یک اتفاق مهم‌تری هم افتاد که حیف است نگویم این را، در بحث واردات ما این نشان‌های پلاس، مثبت‌ها را، ستاره‌ها را ارتقاء دادیم در سال ۱۴۰۲، واردات خیلی تنظیم گری درستی در این حوزه نمی‌شد یعنی به راحتی وارد می‌شد، انرژی زیادی از کشور از این بابت هدر می‌رفت، ما این پلاس‌ها را به ۲ پلاس و ۳ پلاس ارتقاء دادیم در بحث واردات و غیر از این آمدیم در بحث کالا‌هایی مثل کولر آبی، الان ما در حوزه کولر آبی، موتور‌های کولر آبی را با استاندارد‌های جدید تدوین کردیم که وزارت نیرو قراردادی را با کمک دستگاه‌های تخصصی بست که اینها کولر‌های آبی کم‌مصرف را حمایت می‌کنند؛ ۵۰ درصد مصرف انرژی کاهش پیدا می‌کند. پیش بینی وزارت نیرو این است که در طی بازه چهار تا پنج سال، سه هزار مگاوات ما صرفه جویی در مصرف را در این حوزه خواهیم داشت. ما دیگر همه سعی و تلاش‌مان را نباید بگذاریم در حوزه تولید، باید بتوانیم مصرف را هم مدیریت کنیم، مصرف و تولید باهم بالانس شوند، لذا این کار را هم با کمک وزارت نیرو در سال ۱۴۰۲ شکل گرفت. تابستانی که پیش رو خواهیم داشت، کولر‌های کم مصرف با موتور‌های جدید استاندارد وارد بازار می‌شود و مردم می‌توانند اینها را خرید کنند، اثر خود را در حوزه انرژی و مصرف برق خواهد گذاشت.

سؤال: طرح ملی سنجش کیفیت ۵۱ قلم کالا ارزیابی شد که خودرو و محصولات دخانی؛ جزو بی کیفیت ترین‌ها بودند و نکته‌ای که وجود دارد این است که چرا با عنوان نشان‌های تجاری این رتبه بندی را انجام نمی‌دهید؟
اسلام‌پناه: ما یک اتفاقی که رقم زدیم، اول باید خود این نرخ رشد کیفیت را انجام می‌دادیم در وهله اول، که بالأخره بازار هم مقیاس بازار، کنترلش دست ما بیاید، این نبود. کنترلش دست ما نبود. الان اعداد و ارقام داریم، ما از بازار عدد و ارقام داریم، از نظریات مشتریان عدد و ارقام داریم، در سنجش سال جاری ما در نشان‌های های تجاری هم مداخله ایجاد می‌کنیم در این نرخ کیفیت، هرچند که بعداً در افشای اطلاعات خیلی راحت نتوانیم اینها را منتشر کنیم، حداقل ما که دولتی هستیم، ولی این را هم در آثار ارزیابی خودمان دیدیم، ضمن این که یک کار خوب و درخوری انجام شد، ما آمدیم نشان برتر را در سال گذشته برای اولین بار شکلش دادیم؛ نشان برتر استاندارد، چون استاندارد‌ها کف هستند بعضی بنگاه‌ها دارند در سطخ خوبی از تکنولوژی کار انجام می‌دهند، مثلاً در یک گروه صنعت خاص، فرض کنید صنعت لبنی، صنعت غذا، یک کسی دارد با یک کارگاه محصول تولید می‌کند با سبد مثلاً ده گانه، یک کارخانه معظمی هم دارد تولید می‌کند با یک سبد ۵۰۰ گانه با تکنولوژی روز، این می‌بایست بتواند از نشان برتر استفاده کند برای این که توانگری خود را و این که توانسته آپشنال رفتار کند را به مشتری اثبات کند، این نشان برتر را رونمایی کردیم در سه ماهه سوم سال گذشته با صنعت سلولوزی شروع کردیم به طور آزمایشی شروع کردیم؛ به طور آزمایشی. امسال فراگیرترش می‌کنیم، چون تقاضا زیاد است.

در صنایع آرایشی- بهداشتی، صنایع غذایی یا دیگر صنایع که ان‌شاءالله این هم کمک می‌کند تا نشان‌های تجاری در نرخ کیفیت آثار خودشان را بگذارند و بتوانند مقیاس اقتصاد خودشان را برای فروش بیشتر و در واقع رشد تولید، من چند مرتبه در جلسات عرض کردم، رشد تولید نباید صرفاً متمرکز بر تحریک تقاضای داخلی باشد. رشد تولید وقتی از آن نام می‌بریم که هر سال مقام معظم رهبری اشاره به رشد تولید و شعار‌های اقتصادی سال دارند، می‌بایستی با کیفی شدن تولیدات و در واقع بزرگ شدن مقیاس تولید کشور در عرصه خارج از مرز یعنی فرامرزی به وقوع بپیوندند که این کار هم موجبات صادرات بیشتر، هم موجبات ارزآوری بیشتر برای کشور می‌شود. اگر ما رشد تولید را صرفاً در این ببینیم که ما تحریک تقاضای داخلی کنیم و مصرف گرایی را در داخل بخواهیم تقویت کنیم، تولیدی رشد نمی‌کند، چه تولیدی می‌تواند مقیاس رقابت پذیری داشته باشد؟ تولیدی که کیفی باشد، هر تولیدی که امکان رقابت پذیری بازارا‌های خارجی را ندارد کما این که محصولاتی که وارد کشور ما می‌شوند به هر ترتیبی حتی از مبادی غیررسمی وقتی در معرض انتخاب قرار می‌گیرند، آن مشتری است که تصمیم می‌گیرد کدام را بخرد. ما در یکی از این گزارشات نرخ کیفیت به این تحلیل رسیدیم که آن جایی که تولیدات داخلی ما از کیفیت خوبی برخوردار است، مردم در انتخاب مشابه خارجی‌اش تولید داخلی را ترجیح می‌دهند. مردم از یک فهم و نگاه عمیقی نسبت به این مسائل برخوردارند، این شعار نیست، این عمل است و ما به این داده‌ها رسیدیم و تحلیل کردیم این داده‌ها را.

سؤال: بر اساس ماده ۴۰ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، نحوه نظارت بر حسن اجرای استاندارد‌ها الان چگونه انجام می‌شود و چه عملکردی داشتید و در سال جدید چه برنامه‌ای دارید؟
اسلام‌پناه: ماده ۴۰، ۴۱، ۴۲، در واقع اصلاً فصل تنبیه و مجازات‌های قانون تقویت و توسعه که تقریباً از همین ماده ۴۰ شروع می‌شود تا ۴۹؛ اشاره دارد به کنترل و مواجهه ما با تخلفات. در سازمان ما یک کمیسیون داریم به نام کمیسیون ماده ۴۲، یک کمیسیون شبه قضایی است، آراء صادر می‌کند، ما در سال گذشته تعداد زیادی آراء را توسط کمیسیون صادر شد که اینها لازم الاجرا بود و رفت برای اجرا. تعداد زیادی از اینها حتی راجع به همین صنایعی بود که در گفتگو باهم انجام دادیم، تذکر‌ها بود، جریمه‌ها بود، معرفی به محاکم قضایی بود. اگر اجازه دهید به شما بگویم که عناوین این ماده ۴۰ چیست. عناوین ماده ۴۰ عناوین متعددی هستند. می‌گوید موارد ذیل جرم است: در قانون می‌گوید، تولید کالا‌ها و ارائه خدمات مشمول مقررات استاندارد اجباری بدون دریافت پروانه کاربرد نشان استاندارد ایران؛ این حبس تعزیری دارد.

تمرکز، توزیع و فروش مشمول استاندارد اجباری در مراکز تمرکز کالا بدون دریافت نشان استاندارد ملی ایران این باز جزای نقدی دارد و حبس تعزیزی دارد، تغییر مشخصات و ویژگی‌های فراورده‌ها که مشمول استاندارد‌های اجباری هستند، پس از تولید، باز دوباره این خود حبس تعزیری دارد. استفاده از بسته بندی دارای نشان استاندارد برای بسته بندی بدون در نظر گرفتن شرایط احراز، در واقع جعل نشان می‌گویند که ما با این پدیده هم مواجه هستیم در عرضه. تبلیغات غیرواقع در خصوص کالا، چاپ نشان ملی استاندارد بدون دریافت مستندات قانونی دال بر این که این احراز می‌شود صلاحیت نشان استانداردش یا نه؟ جعل و تقلب برگ‌های آزمایش و تشخیص، ممانعت از ورود کارشناسان امر بازرسی سازمان که مشمول مقررات هستند و موارد دیگر، هر کدام از اینها که جرم محسوب می‌شود، احراز شود توسط ضابطین خاص که کارشناسان سازمان ملی استاندارد هستند، این گزارش می‌شود می‌رود در کمیسیون‌های بعدی؛ کمیسیون ماده ۴۲، ما در سال ۱۴۰۲ چیزی حدود قریب به فقط در دبیرخانه مرکزی کمیسیون ماده ۴۲ چیزی حدود ۵۰۰ پرونده مربوطه داشتیم، در همه استان‌ها کمیسیون‌های ماده ۴۲ وجود دارد.

حالا کمیسیون ماده ۴۲ چیست؟ کمیسیون ماده ۴۲ کمیسیونی مرکب از یکی از قضات به تشخیص و انتخاب قوه قضائیه، قاضی درون کمیسیون است، نماینده سازمان، مدیران کل، بخش خصوصی، حسب گزارش‌هایی که می‌رسد، اینها با خاطیان که جرمی اتفاق افتادند برابر آن چه که قرائت کردم، برخورد می‌شود. تلاش خوبی بوده، تلاش ما این است که بازدارندگی ایجاد کنیم، ما به دنبال این نیستیم جرم انگاری کنیم، یک حالات تبلیغی و ترویجی باید داشته باشد، استانداردپذیر کردن نباید صرفاً مواجه سخت داشتن باشد. این نیاز به تبلیغ و ترویج دارد، چرا صدا و سیما عضو شورای عالی استاندارد است؟ به جهت این که قانون گذار آن وجهه تبلیغی، ترویجی و فرهنگ سازی را در این نهاد بزرگ دیده و گفته این می‌آید به کمک او و این آن بازدارندگی‌ها را در این مواردی که گفتم رقم می‌زند. کمیسیون ماده ۴۲ اصلاً کلاً فصل تنبیه که در قانون تقویت و توسعه آمده، مجموعه‌ای از این کالا‌ها را انجام می‌دهد که حالا مواد دیگری هم دارد که اگر سؤال کردید، جواب می‌دهم.

سؤال: راجع به کم‌فروشی‌ها اشاره‌ای فرمودید در ابتدای فرمایشاتتان در سال ۱۴۰۲ و این که برای سال جدید برنامه مشخص تان چیست؟ یکی از نمودهایش که شاید خیلی از مردم شاید پیش از این هم راجع به آن صحبت می‌کرد به عنوان مصادیق فروش شیرینی و جعبه شیرینی و این موارد این چنینی بود، شما عملکردتان در ۴۰۲ چه بود؟
اسلام‌پناه: در بحث کم‌فروشی، آن راهبردی که ما اتخاذ کردیم، ادامه دارد، یعنی پایش‌ها و کنترل‌ها ادامه دارد و آن تصمیم گیری‌هایی که شده جواب داده، ما داریم نزولی می‌شود این اعداد و این از جهتی برای ما امید‌آفرین است و نشان می‌دهد تصمیمات مناسبی است، ادامه دارد و همچنان تمرکزمان را روی این قضیه خواهیم داشت. در رابطه با این موضوع شیرینی که فرمودید، بحث خالص فروشی را حد رواداری را ما حذف کردیم حداقل در همین موضوع شیرینی. طرف مثلاً می‌خواهد برود مثلاً شیرینی فروشی، قیمت شیرینی را با قیمت آن ظرف شیرینی، اینها باهم متفاوت است. نه این که آن ظرف شیرینی قیمت ندارد، آن هم قیمتی دارد، اما محتویاتش هم قیمت دیگری دارد.

اینها باید جدا بررسی شود؛ و اینها کنترل می‌شود، موارد زیادی داشتیم هم در سال ۱۴۰۲ و هم در امسال پیگیری‌ها ادامه دارد یک کم تغییر این باور فرهنگی با تذکر، تذکر، جریمه، باز دوباره جریمه، همین طور می‌بریم جلو که تبدیل شود به یک فرهنگ، البته عمومی هم باید بشود، یعنی فردی مراجعه می‌کند باید بدانی حقوقش چیست؟ آیا حقوقش این است که این ظرف با آن محتوایاتش در یک ترازو سنجیده شود. اینها را داریم پیگیری می‌کنیم، با کمک اصناف، اصناف را پای کار آوردیم، بالأخره عده و عُده ما هم محدود است، یک ظرفیت‌های مشخصی داریم، اما خود اصناف را پای کار آوردیم که به خود کنترلی روی بیاورند، اصناف با ساز و کار‌هایی که دارند می‌توانند این موضوع را سر و سامان دهند، در واقع بازار خودش را می‌تواند کنترل کند، اما باید رویه‌ها و حکمرانی را به بازار همان حکمرانی باشد که بتواند این خودکنترلی به درستی شکل بگیرد که در واقع برد- برد باشد، نه صنف ضرری کرده باشد و نه مصرف کننده.

سؤال: شما سامانه مردم‌دار را راه اندازی کردید در سال ۱۴۰۲ و ثبت شکایت مردم، استقبال‌شان چطور بود و آیا راضی بودید از میزانی که مردم مشارکت داشتند در گزارش‌هایی که واصل شده؟
اسلام‌پناه: ما سال ۱۴۰۲ چندین سامانه راه اندازی کردیم، یکی از آنها؛ سامانه مردم‌دار بود، سامانه کدگذاری مشتقات نفتی بود، این هم سامانه بسیار مهمی است که کمتر به آن پرداخته شد. سامانه حمل نمونه بود، برای نمونه‌های خاص که بالأخره از یک ارزش اقتصادی بالایی برخوردار است. سامانه درگاه امن پرداخت بود که این سامانه رابطه بین شرکت‌های بازرسی و صاحبین کالا را قطع می‌کند، آن چیزی که بار‌ها و بار‌ها مطالبه بوده، این سامانه راه اندازی شد. سامانه آزمایش برخط مرکز ملی تأیید صلاحیت بود، اینها سامانه‌هایی بود که راه اندازی شده بود، البته برنامه ریزی آن هم برمی‌گشت و این در فاز تشخیص، شناخت و توسعه شکل گرفت.

اما در ارتباط با سامانه مردم‌دار، ما اصلاً عنوان این سامانه را طوری تنظیم کردیم که سازمان مردم باید در ارتباط با مردم باشد، تقاضا که فوق العاده است، چون گِله‌ها هم زیاد است و مواجهه‌ها و مطالبی که دارند منعکس می‌کنند و ما این سامانه را به سرشماره ۱۵۱۷ بدون پیش، پیش بینی کردیم و به طور پیامکی هم با سرشماره ۱۰۰۰۱۵۱۷، مطالبی که منعکس می‌شود، رسیدگی می‌شود، یعنی شاید یکی از دلایل استقبال خوبی که از این سامانه شده، آن انتظاری که در مواجهه و رسیدگی با سرعت بود به وقوع پیوسته و درخواست‌های زیادی دارد می‌آید به این سامانه، دسته بندی کردیم درخواست‌ها را، فیلدهایش مشخص است. دامنه فعالیت‌های سازمان خیلی وسیع است و ما سعی کردیم در دامنه‌های مختلف اینها را جمع بندی کنیم، بلافاصله نظام ارجاع درخواست‌ها می‌رود و آن روز‌هایی که روز‌های کاری است و همکاران هستند، همکاران روز‌های غیر از این است، اپراتور است و این کار‌ها دارد انجام می‌شود، این به جهت این بود که ما تقویت کنیم نظارت عمومی و مردمی را به این نظام. هدف این بود، هدف این که ما صرفاً شکایتی بگیریم و بگوییم ما هم مثل خیلی از جا‌های دیگر سیستمی درست کردیم و چهار نفر نشاندیم، هدف این نبود، نظارت مردمی، آن جایی که مردم پای کار می‌آیند، شفافیت ارتقاء پیدا می‌کند، آگاهی بخشی داده می‌شود، مطالبه‌گری می‌شود، نگاه ما به سامانه مردم‌دار، واقعاً این‌جا پای کار آمدن مردم بود. شاید در یک نگاه مثلاً بینندگان بگویند از این سامانه‌ها زیاد است. نگاه ما به این سامانه با نگاه سنتی یک کمی متفاوت است. ما این جا می‌گوییم استاندارد در زندگی مردم، در لایه لایه زندگی مردم دارد نمود و نماد پیدا می‌کند و خود مصرف کننده نقش بسزا و مؤلفه تعیین کننده‌ای در این موضوع است که آن هم اسمش؛ مردم است.

سؤال: و این که طولانی شدن تأیید کالا‌های وارداتی یکی از موضوعاتی است کالا در گمرکات باقی بماند، الان این زمان را به چقدر توانستید کاهش دهید؟
اسلام‌پناه: در سال ۱۴۰۲ زمان رسوب را ۵۰ درصد به عنوان دستگاه پاسخ دهنده کاهش دادیم، این برابر آمار رسمی است که وزارت اقتصاد اجرا کرده؛ ۵۰ درصد. ما در ۸۰ درصد حجم کالا‌های وارداتی یک بازهی بین سه تا پنج روز را رعایت می‌کنیم که سه تا پنج روز نکاتی راجع به آن است که الان نمی‌خواهم به آن بپردازم، حالا ما به این عدد اعتقاد داریم و رعایت می‌کنیم. ۲۰ درصد از کالاها؛ کالا‌هایی هستند که اینها دوره آزمون‌شان زمان دارد، باید برود در دستگاه خم بخورد، دوره پیری را سپری کند، این نیست که با یک روز و دو روز و یک نصفه روز و دستگاه را خاموش کنی، حالا سرعتش را بیشتر کنی، این طور نیست. در این آزمون‌های علمی و تخصصی که بیس‌های کارشناسی دارد، اینها زمان دارد. بعضی وقت‌ها یک آزمایشگاهی مراجعه می‌کنید نمی‌توانید نمونه خود را بدهید بگویید من می‌روم یک چای می‌خورم و می‌آیم جواب آزمونم را می‌گیرم، این شدنی نیست، پذیرش وجود دارد.

در ۲۰ درصد بین هفت تا ۱۵ روز متوسط، اما در مجموع در ۸۰ درصد بین سه تا پنج روز در ۲۰ درصد مابقی که از لحاظ وزن و حجم هم خیلی عددی بیشتر از این ۲۰ درصد نیست بین عددی که اشاره شد، در مجموع در سال ۱۴۰۲ نیمی کاهش پیدا کرده، یعنی کمتر از نصف شده برابر آمار‌های رسمی مراکز غیر از خودمان، خودمان اگر باشیم این عدد از لحاظ ما بیشتر کاهش پیدا کرده، چون سامانه‌های ما باهم فرق می‌کند، ما یک بار در یک برنامه‌ای گفتم ما نبرد سامانه‌ها هم داریم. سامانه‌ها در نبردشان هر کدامشان یک تحلیلی می‌دهند، این تحلیل‌ها لزوماً، چون سامانه‌ها یکپارچه نیست.

سؤال: در هشتادمین جلسه هیأت مقررات زدایی و تعویق زمان اجرای برخی استاندارد‌ها به عنوان قوانین دست و پا گیر مطرح شد مثل صنایع غذایی، این روند بناست که همچنان ادامه داشته باشد؟
اسلام‌پناه: آن چه که به عنوان قانون وضع می‌شود یا وضع شده، به تعویق نمی‌افتد، ما سعی کردیم در اجرای قوانین بازه‌های پیش بینی شده، یعنی شش ماه زمان اعلام قبلی، مقررات مربوطه، مقررات فنی وووو رعایت شود. مقررات، حکمرانی‌ها و دستورالعمل‌های تخصصی و قانونی منطبق با قانون تقویت و توسعه چیزی نیست که ما نیاز به زداییدن آن داشته باشیم، نس قانون است و ما تلاش‌مان این است و خودمان را مکلف می‌دانیم با در نظر گرفتن و با پیش بینی پذیری مسائل آتی در بازه زمانی موجود، مسائلی که مرتبط انتظاراتی است که خیلی‌های آن در سؤالات شما و خواسته‌های مردم است را تبدیل کنیم به مقرره قانونی و ابلاغ کنیم. در حوزه‌های مختلف هم همین بوده، ان‌شاءالله زین پس هم همین خواهد بود و همگرایی مثال زدنی است.
سؤال: اگر نکته‌ای باقی مانده به عنوان جمع بندی؟
اسلام‌پناه: از همراهی شما و مردم به عنوان اصلی‌ترین مخاطب و ذینفع فعالیت‌های سازمان تشکر می‌کنیم، به هر حال کم و کاست در کار وجود دارد، حق مردم را ما به عنوان مردمی با کیفیت و رفتار‌هایی کاملاً استاندارد خیلی بیشتر از آن چه که ما داریم، انجام می‌دهیم، بالأخره از ما بگذرند، حلال و عفومان کنند، کم و کاست‌مان را مورد بخشش قرار دهند، امیدواریم اگر فرصت خدمت برای ما فراهم باشد، تمام تلاش‌مان را کنیم و کم فروشی نه.